Okul önce dönemde anne ve baba çocuğa görev ve
sorumluluk verdiği takdirde çocuklar kendini ifade edebilen, öz güvenli ve
bağımsız bir kişilik yapısı geliştirir.
Toplumda anne ve babalar çocuklarını yetiştirmede farklı tutumlar
sergilemektedir. Anne ve babalarının bu tutumları çocukların nasıl bir yetişkin
olacağını işaret eder. Bu tutumların bir kısmı...
Baskıcı ve Otoriter Anne Babalar
Katı kurallara sahip anne ve
babalar çocuklarına söz hakkı vermeden kendi istediklerine göre hareket
ederler. Çocuk yetişkinin sözü dışına çıktığında sert bir şekilde
cezalandırılır.
Çocuk
Üzerinde Etkileri:
- Bu çocuklar kibar olmalarına karşılık çekingen,
itaatkâr, başkalarının etkisinde kolay kalabilirler.
- Utangaç ve içe kapanık olabilirler.
- Kendilerini ifade edemezler.
- Sözle ya da fiziksel olarak şiddet gördüklerinde
aşağılık duygusu geliştirebilirler.
- Özellikle ergenlik döneminde evden ve okuldan kaçma
eğilimi gösteren isyankâr tavırlar içinde olabilirler.
Aşırı
Koruyucu Anne Babalar
Çocuklarını gereğinden fazla
kontrol eden ve üzerlerine titreyen anne babalardır. Çocuklarına çok sayıda
kural koyarlar, sürekli olarak çocuğun başına kötü bir şey gelecek korkusuyla
yaşarlar. Aşırı koruma tavırları sebebiyle bu tür anne-babalar çocuğun kendini
gerçekleştirme fırsatını elinden alırlar.
- Çocuk Üzerindeki Etkileri:
Bu çocuklar kendi kendilerine yetemeyen, aşırı
bağımlı, kendine güveni olmayan bir kişilik yapısı geliştirebilirler.
- Anne babaya bağımlı olduklarından çoğu zaman kurallara
harfiyen uyarlar.
- Utangaç ve içe kapanıktırlar.
Bu tür ailelerde egemenlik
çocuklara aittir. Anne babalarına karşı saygısızdırlar. Tüm istekleri anne
babaları tarafından yerine getirilir. İstekleri reddedildiğinde hırçınlaşırlar,
ağlayıp bağırırlar.
Çocuk
Üzerindeki Etkileri:
- Bencildirler,
kendileri her şeyden önce gelir.
-
Yaşıtlarıyla sık
sık problem yaşarlar. Çünkü çocuklar hep kendi isteklerini yaptırmaya çalışan
şımarık çocuklarla oynamak istemezler.
-
Davranışları
denetlenemez.
-
Zamanla aile
dışındaki bireylere de egemen olmanın yollarını ararlar.
Reddedici Anne Babalar
Bu anne babalar çocuklarına hiçbir kural koymazlar.
Çocuğun sağlık beslenme temizlik, sevgi gibi temel ihtiyaçları karşılanmaz.
Anne baba çocuğa karşı hırçın, soğuk ve ilgisizdirler. Bu sebeple çocuk
istenmediğini, reddedildiğini hisseder.
Çocuk
Üzerindeki Etkileri:
- Yardım duygusundan uzak sinirli, kendisinden daha
küçük ve güçsüzlere karşı düşmanca duygulara sahip bir birey olabilirler.
- Sosyal olarak içe kapanıktırlar
- Yetişkin rolü almada başarısızdırlar.
- Suça eğilimlidirler.
Bu anne babalar kuralları önceden çocuğa
açıklar ve kurallar üzerinde konuşulmasına izin verir, bunları çocuğa
dayatmazlar. Problemlerini etkili bir iletişimle çözmeye çalışırlar.
Çocuklarına duydukları sevgiyi onlara hissettirirler, onları destekler ve
teşvik ederler.
Çocuk
Üzerindeki Etkileri:
- Sosyal, etkin, yaratıcı ve başarılıdırlar.
- Yanında yetişkin olmasa da kendi davranışlarını
kontrol edebilirler.
- Sorunların çözümünde fikri alındığı için problem çözme
yeteneği gelişir.
